GTD: soms verlaagt Facebook de productiviteit niet

De laatste dagen lijkt iedereen wel een mening te hebben over het wel of niet gebruiken van Facebook op het werk. In de krant vinden we dan artikels met koppen als “Surfen naar Facebook en YouTube kan de productiviteit verhogen” (De Standaard, 03/04/2009), andere media zijn minder nauwkeurig en stellen maar gelijk dat privésurfen zelfs goed is voor je baas.

Als ik zo een kop lees, dan heb ik daar onmiddellijk mijn grote twijfels bij. Ik geloof simpelweg niet dat er een directe relatie is tussen privésurfen, en dan meer specifiek Facebook, en een verhoogde productiviteit, ik zet mijn geld eerder op het tegenovergestelde.

Wat lezen we in het bewuste artikel van De Standaard: “Werknemers die tijdens de werkuren regelmatig even langslopen op hun Facebookpagina of online aankopen doen, presteren vaak beter dan collega’s die dat niet doen. Dat blijkt uit een studie van onderzoekers aan de universiteit van Melbourne, zo meldt de Britse krant The Independent.”

Ik citeer nog 2 paragrafen uit het artikel: “‘Mensen die voor het plezier surfen op het werk – een fenomeen dat wordt aangeduid met de term ‘Workplace Internet Leisure Browsing’ of WILB – en dat voor maximaal 20 procent van hun totale werktijd, zijn ongeveer 9 procent productiever dan mensen die dat niet doen’, aldus dr. Coker.”
“‘Mensen moeten even afleiding zoeken voor ze zich opnieuw geconcentreerd op hun werk kunnen storten. Korte pauzes zoals een snelle surfbeurt op het internet zorgen er voor dat de hersenen even kunnen rusten en leiden daarna tot een grotere concentratie, en bijgevolg tot een hogere productiviteit’, legt dr. Coker uit.”

Ik heb 2 grote bedenkingen bij dit onderzoek en de resultaten. Ten eerste de autoriteit van het onderzoek, ten tweede de conclusies.

Het onderzoek:

Als u even Googelt, zal u merken dat in elk artikel over dit onderzoek minstens 1 autoriteit vermeld staat: “de onderzoeker(s) van de universiteit van Melbourne: Dr Coker”. Heeft meneer Coker een wetenschappelijk artikel gepubliceerd met de methodologie van het onderzoek en de resultaten? Ik heb er naar gezocht, maar het nergens gevonden. Hoe is het nieuws dan bij ons gekomen? Wel,  het artikel van De Standaard is gebaseerd op dit artikel uit The Independent; wat op zijn beurt overgenomen werd uit  Nieuw-Zeeland. Dat laatste artikel lijkt dan weer gebaseerd te zijn op dit persbericht van de universiteit van Melbourne (inclusief video van Dr Brent Coker, of de YouTube versie).

Mag ik dan tot de conclusie komen dat de volledige aardbol verwijst naar een onderzoek waarvan we niet meer terugvinden dan een persberichtje en een video? En u gelooft dat? Ik niet.

De conclusies:

De conclusie die ik uit het persberichtje haal, is het volgende: pauzeren is noodzakelijk om gedurende een werkdag voldoende geconcentreerd te blijven. Even surfen is een vorm van pauzeren en kan op die manier voor sommige mensen een positieve invloed hebben op hun concentratie. De juiste uitspraak over privésurfen, en Facebook in het bijzonder, lijkt mij dan ook te zijn: soms verlaagt Facebook de productiviteit niet.

Ik heb als lesgever volgende vastellingen gedaan in verband met studenten die op Facebook surfen:

  1. ze verliezen het besef van tijd en plaats
  2. ze gaan ook expressief interageren met het systeem en/of  met de anderen (ze gaan lachen of luidop praten en betrekken anderen erbij).

De eerste observatie zorgt ervoor dat ze bijna altijd niet meer bij de les zijn en het meestal niet horen als je hen aanspreekt, bij de tweede observatie betrekt men meestal medestudenten bij de eigen Facebook pagina die vervolgens ook dezelfde 2 gedragingen gaan vertonen. Concreet betekent dat voor mij dat 1 student op Facebook de concentratie van meerdere studenten naar beneden haalt. Het lijkt alsof men Facebooken niet in stilte kan doen. Dat is ook de reden waarom ik vrij snel door heb dat een student op Facebook zit. In mijn klas wordt er dus niet geFacebookt (tenzij Facebook het topic van de les is of we een pauzemoment inlassen). Voor andere vormen van privésurfen dan Facebook, gelden mijn vaststellingen in een véél beperktere mate.

Nemen we die vaststellingen dan even mee naar de werkvloer. Is het daar anders? Houdt de gemiddelde werknemer zich netjes aan de in het onderzoek besproken pauzetijd of zit die er over (mogelijk zelfs onbewust)? Haalt Facebook de concentratie ook op de werkvloer weg tussen de collega’s onderling?

Ik geloof best dat Facebook voor professionele redenen en op een verantwoorde manier gebruikt kan worden. Maar over het algemeen ben ik ervan overtuigd dat Facebook de productiviteit verlaagt. Er zal meer nodig zijn dan een Australisch dubieus onderzoekje om mij van het tegendeel te overtuigen.

U zegt?
  1. Matthias says:

    Mooie analyse! Ik ga wel akkoord met je bedenkingen.

    Eerlijk gezegd denk ik dat privésurfen tout court niet echt “ontspannend” of “afleidend” kan zijn. Je blijft immers achter je computerscherm zitten en je doet een inspanning die niet noodzakelijk veel verschilt van ander computerwerk. Dan kan je even goed een totaal andere – werkgerelateerde – taak ter hand nemen die wél productief is.

    Uiteindelijk blijft de beste ontspanning gewoon 10 minuutjes uit je stoel komen en iets totaal anders doen. Dat kan gaan van even een koffie halen tot – als je bij Google of zo werkt – chillen in een speciale lounge.

  2. Smetty says:

    @Matthias

    Thx. Volledig met je eens. Ontspannen is volgens mij ook: uit je stoel komen. Dat is ook de reden waarom ik de studenten nooit tijdens de officiële pauzes in het computerlokaal wil laten.

  3. Koen Robeys says:

    Wel, ik kan getuigen dat “privésurfen” wel degelijk ontspannend en afleidend kan zijn, want voor mij is dat ook zo, en zelfs in sterke mate. Meestal (dat is: quasi uitsluitend) neemt het de vorm aan van een blik op sites als die van De Standaard of De Tijd of internationale nieuwssites. Af en toe ook wat sites met materiaal over economie en ontwikkeling, en uitzonderlijk durf ik een blik op blogartikelen werpen.

    Ik wil best geloven dat iemand even goed een “andere jobgerelateerde taak kan ter hand nemen”, maar ik zou zeggen, speak for yourself. Ik ben iemand met een heel zwakke concentratie, en ik kan maar heel kort naar hetzelfde onderwerp kijken, maar als ik in een lapjespatroon van indrukken en gebeurtenissen zit, dan kan ik blijkbaar toch dingen produceren waarvoor een bank me wil betalen. Beschouw me maar als een impressionistisch schilderij.

    En ik wéét dat er mensen zijn die heel intens en geconcentreerd kunnen werken, en het zou niet in me opkomen die mensen mijn soort manier om werk aan te pakken voor te schrijven; laat staan wat ze wel of niet ontspannend kunnen vinden.

  4. Smetty says:

    @koen: een impressionistisch schilderij… zo heb ik iemand zichzelf nog nooit horen omschrijven, maar het is wel mooi. 🙂

    Je hebt een punt. Het is onmogelijk om iemand anders “de juiste aanpak om te werken” voor te schrijven. Maar anderzijds is het wel noodzakelijk om afspraken te maken met mensen, of het nu op school is of op het werk. Ik heb deze week nog literatuur doorgenomen waar men zich afvraagt welke invloed sociale internetwerken op het leren gaat hebben en hoe dat in de toekomst in zijn werk zal gaan. Maar het is niet omdat ik geloof in die nieuwe vormen van leren, dat ik vandaag sociale netwerken in de klas moet toelaten.

    Als ik geen afspraken maak met mijn studenten, dan gaan er een paar op Facebook zitten. Zoals hierboven gezegd is dan hun eigen concentratie weg, maar ook die van sommige andere studenten die eigenlijk willen opletten en uiteindelijk ook die van mij (omdat ik gegarandeerd een opmerking moet maken over het rumoer). Als lesgever wil ik dat uitsluiten en spreken we gewoon af dat Facebook en privésurfen niet kunnen. Als een werkgever om gelijkaardige redenen beslist om hetzelfde te doen, dan schrijft die zijn werknemer voor wat mag en niet mag. Ik vind dat niet meer dan terecht.

    Die laatste werkgever wordt in het huidig discours rond privésurfen met verkeerde argumenten aangevallen. Op termijn zal iedereen met de nieuwe technologie wel leren omgaan en mogelijks zullen we iets Facebooksachtig gewoon overal integreren. Maar met de huidige stand van zaken vind ik dat er nog genoeg redenen zijn om sommige vormen van privésurfen op de werkvloer of in de klas te verbieden.

  5. Huug says:

    Sinds een week of drie heb ik ander werk en ben daar afdelingschef, office manager of gewoon: “den baas”. Ik kan me behoorlijk ergeren dat – als er nog werk te doen is – iemand op Facebook of YouTube zijn tijd zit te verdoen tijdens de werkuren. Ik ben naar de IT-afdeling geweest en de tijden opgevraagd van hoelang bepaalde personen op Facebook of YouTube zitten: je valt ervan omver! Ik heb dan ook zéér duidlijke afspraken moeten maken. Heb me daardoor niet echt populair door gemaakt maar dat zal aan mijn reet roesten.

Trackbacks for this post

  1. Online Social Networks: kennisdeling door kennismanager Maarten Cannaerts « The Sausage Machine

Leave a reply.