Het is vandaag kermis in het dorp waar ik meer dan 25 jaar gewoond heb. “Wat betekent dat nu die kermis?” vroeg Viking onlangs. In onze familie hebben we namelijk de gewoonte om alle familie bijéénkomsten een “kermis” te noemen.

Volgens Wikipedia is een kermis:

“van oorsprong een jaarmarkt ter gelegenheid van de wijdingsdag van de patroonheilige van de plaats. Kermis is dan ook een verbastering van kerkmis of kerke-misse.

Op die dag stroomde het volk samen om de patroonheilige te vereren en om zich te vermaken. In stedelijke gebieden verloor de kermis vaak zijn band met het religieuze feest dat eraan ten grondslag lag, maar in vele dorpen gaan beiden nog hand in hand en gaat er op de wijdingsdag een processie uit.

Een kermis is dus gelinkt an de wijdingsdag van een patroonheilige. Dat wist ik niet. Ons dorp heeft ooit ver in het verleden Margaretha van Antiochië als patroonheilige gekozen.

Heiligen zijn meestal mensen die veel afgezien hebben, en dat was ook het geval voor onze arme Margaretha:

Volgens de legende leefde de heilige Margaretha eind derde, begin vierde eeuw in Antiochië (Syrië).

Ze was een beeldschone dochter van een heidense priester en haar moeder overleed kort na de geboorte. Door haar voedster, een vrome vrouw, werd ze echter Christelijk opgevoed. Toen haar vader na enkele jaren bemerkte dat ze niet meedeed met de verering van de afgoden, ja daar een afkeer van had, gaf hij haar aan bij de stadhouder.

Stadhouder Olibrius, gevallen voor haar schoonheid, werd verliefd op haar en wilde met haar trouwen. Omdat ze de stadhouder afwees en bleef volharden in haar geloof, liet hij haar in een kerker gooien en vreselijk folteren. Daar verscheen haar de duivel in de gedaante van een draak. Hij wilde haar verslinden, maar ze verjoeg hem door het maken van een kruisteken.

Er is ook een versie van de legende waarin ze door de draak werd verslonden die, nadat ze een kruisteken maakte, openbarstte. Tenslotte liet de boze stadhouder na vele martelingen Margaretha in het jaar 305 op 18 of 20 juli onthoofden. Haar marteldood zou hebben plaatsgevonden onder keizer Diocletianus.

Margaretha was patrones van boeren, maagden, meisjes, gehuwde vrouwen, moeilijke geboorten en vruchtbaarheid. Ze beschermde ook tegen wonden, aangezichtsziekten en onvruchtbaarheid.

Voor mijn ouders en grootouders was de kermis een dag waarop erop er gefeest en gedanst werd. Vandaag vieren we hier nog steeds kermis bij ons thuis, maar wel in een aangepaste vorm: een barbecue voor 30 man. De molens en de fanfare zijn de laatste jaren ook verdwenen. Maar wij vieren lustig verder.

Vraagt u zich af waarom die Margaretha mij interesseert? Wel, vroeger werden meisjes genoemd naar de heiligen van hun dorp, en bij het dopen kregen kinderen de naam van hun meter en peter. Mijn grootmoeder luistert naar de naam Margaretha, maar ik noem haar “meter”.

U zegt?

Leave a reply.